Zadrigli i Histerična

Naslov originala: The Duchess
Scenario: Jeffrey Hatcher, Andres Thomas Jensen
Uloge: Keira Knigtley, Ralph Fiennes,Havley Atvel, Charlotte Rampling
Žanr: istorijska melodrama
Proizvodnja: Velika Britanija, Italija, Francuska, 2008.
Trajanje: 110 min.

Melodrama smještena u kontekst istorijskog filma – sa svim dramaturškim, scenografskim i kostimografskim odrednicama koje visoka produkcija nudi – priča je o Georgianni, vojvotkinji od Devonšira. Jedna od najuticajnih žena svog doba za status se izborila šarmom, inteligencijom, obrazovanjem, političkim uticajem, a prije svega udajom. Film govori o aristokratskom braku i bračnom trouglu koji se u to doba zvao „dogovori u aristokratskim krugovima“.

”Dogovori” su tada bili validni, ako bi ih muškarac potvrdio. I danas je slično. Bez obzira na antologijske filmske priče koje za temu imaju troje u vezi. Na primer Žil i Džim, film u kojem izgleda da su se o trouglu svi radosno dogovorili, ali na kraju junakinja svojevoljno strada. Ili, Kazablanka, u kojoj junakinja donosi odluku da od ljubavi nema ništa, a oba džentlmena su apsolutno saglasna.

Elem, konkretni ženski likovi utemeljeni na realnosti, kao u svakoj dobroj filmskoj priči, napreduju utoliko što su u pitanju odnosi između dva muškarca i jedne žene, a muškarci nekako uvijek bolje prođu.

U Vojvotkinji, zasnovanoj na istorijskim činjenicama, osnovni dramaturški sukob tiče se odnosa između dvije žene i jednog muškarca. A osnovni emotivni zamajac filma (ili podtekst) jeste priča o nesrećnoj ženi koja se dobro udala (baš kao i u Mariji Antoaneti, još jednoj priči o nesrećnom braku ispričanoj iz ženskog ugla). Priča je i o pokušajima žene da u prvoj polovini filma izađe u susret mužu, a da u drugoj polovini filma izađe u susret sebi. Po ženski karakter u priči svaka odluka je pogubna. I danas, i prije 250 godina.

Zanatski precizno režiran, ovaj film, uz postignut kompromis između A produkcije i intimističke melodrame, posjeduje kvalitet koji se može definisati kao opšte mjesto zajedničko svim dobrim filmovima: univerzalnost, prepoznavanje.

Glavni muški lik, vojvoda i suprug (Ralph Fines), skeptični je mizogini psetoljubac sa zadatkom da napravi sina ne bi li svom imenu osigurao politički uticaj, ali i ostale uticaje. Riječju, univerzalan muškarac, jer muškarcima je većinski normalno da gledaju svoja posla, a žene treba da budu saglasne s njihovim pogledima na svijet.

Psi, politika, dvorac, isključivo su scenografska ili igrajuća rekvizita, a sukob je isti kao i u bilo kom filmu crnog talasa. U takvim filmovima ”zadrigli” muškarac maltertira ”histeričnu” ženu i svi su nesrećni. Zato je priča o braku univerzalna i empatična. Poput svih negativaca koje pamtimo, Fines je nominovan za Zlatni globus za epizodnu ulogu. Vojvoda je sasvim u skladu s vremenom i prostorom u kojem živi i sve što on radi ispravno je. Tu leži vojvotkinjina drama.

Georgianna (Keira Knightley), međutim, ne može da dobije ono što želi. Ona na kompromis pristaje zbog djece. Takođe univerzalna ucjena, zajednička za sve istorijske periode i ženske likove, a prepoznata još od antičke drame.

Priča o trouglu iz Devonšira opisana je u segmentu knjige Istorija ljubavnica Elisabeth Abbott. U knjizi sve izgleda kao da je tako moralo da bude. Film ispičan iz vizure vojvotkinje potresna je intimistička drama u kojoj se stalno pitate – zašto? Borbu za sebe junakinja definitivno gubi u nizu precizno, diskretno i sukcesivno postavljenih dijaloških scena, uz minimum drame i bez histerije, i uz nekoliko scena seksa iz ljubavi ili zbog trgovine.

Ali, osnovna tragedija filma je suptilna i ženska, a pojačana udajom zbog koje je glavni ženski lik vojvotkinja.