Traganje za odbačenim

Možda kao nijedna druga umetnost, film podrazumeva stalna preispitivanja. Kritičarsko-autorska tradicija francuskog novog talasa uspostavila je norme zapitanosti pred utvrđenim odnosima snaga i poseban sluh u traganju za odbačenim vrednostima. U takvim akcijama osporavatelji se postavljaju frontalno i iniciraju diskontinuitet s namerom da raščiste teren za pojavu novog. Selekcija tradicionalnog koja se tom prilikom obavlja najčešće je u funkciji snaženja temelja budućeg, a ne pokušaj razumevanja konteksta prošlog.

Autori okupljeni oko zbornikaNovi kadrovi, međutim, više pripadaju vremenu raspršenih vrednosti, vremenu u kojem programatski stavovi teško mogu da odole izazovima scene na kojoj je gotovo nemoguće definisati dominantne tokove. Otuda su njihova interesovanja prilično raznolika. Oni se komotno kreću po istorijsko-estetskoj vertikali srpske kinematografije, opisuju začetke žanrovskog filma, tragaju za biserima u odbačenim naslovima ili ukazuju na neelaborirane kvalitete kod umetnički prestižnih reditelja.

Primera radi, Dejan Ognjanović u tekstu Srpski horor film između metafore i stvarnosti pokušava da konstituiše obrise žanrovske produkcije u vrsti filma koju ovdašnji autori (pogotovo oni koji su se u njoj okušali ili imaju tu nameru) ne shvataju kao korpus. Sličnu ambiciju za konstituisanjem žanrovskih odlika filma za decu u Srbiji, kroz primer njegovog najistaknutijeg aktera, pokazuje Kristina Đuković u tekstu Jovan Rančić: Vuk samotnjak srpskog dečjeg filma.
Dimitrije Vojnov (Dosije: Srpske tajne službe na filmu) i Olga Dimitrijević (Mir, mir, mir, niko nije queer: queer motivi u domaćem filmu), s druge strane, preko tematskih specifičnosti razotkrivaju tajnu (paralelnu) istoriju srpske kinematografije.

Analizom pojedinačnih filmova bave se Dejan Ognjanović (Četiri dimenzije 'Praznika' Đorđa Kadijevića), Đorđe Bajić (Srpski krimi film: ubistvo na podmukao i svirep način i iz niskih pobuda Živorada – Žike Mitrovića), Miloš Cvetković (Film osvete: 'Balada o svirepom'… Radivoja – Lole Đukića), Zoran Janković (Nikad pokoran: 'Marble Ass' Želimira Žilnika), Uroš Smiljanić (Pank pre panka: 'Mlad i zdrav kao ruža' Jovana Jovanovića), Srđan Vučinić (Mape apokalipse: 'Kičma' Vlatka Gilića u svetlosti današnjeg iskustva) i Miloš Đurđević (Kokan Rakonjac: parabola o 'Zazidanima').

Naglasak na opusu ekskluzivnih reditelja posebno je prisutan u tekstovima Marka Krstića (Apsurd podela, pobede i slobode: 'Čovek iz hrastove šume' i 'Delije' Miće Popovića) i Aleksandra Novakovića (Polomljena koplja: uporedna analiza filmova 'Čudo' Đ. Kadijevića i 'Banović Strahinja' V. Mimice).

Drugi priređivač zbornika Novi kadrovi Ivan Velisavljević u tekstu U kvaru, pobunjen, odbačen: poraz intelektualca u filmovima Miloša Radivojevića fokusirao se na opus jednog reditelja, konačno Mišu Radivojevića uvodeći u kanon srpskog filma.

Zbornik Novi kadrovi dragocen je doprinos mišljenju o srpskom filmu. Opseg obuhvaćenih tema samo je otvorio neslućene mogućnosti za istraživanje tradicije domaće kinematografije koja je nepravedno minorizovana. Svako sledeće posezanje za analizom te tradicije, pozivajući se na Nove kadrove imaće vrednu referencu.