Da li je Šekspir bio Šekspir?

Činjenica da Londonski filmski festival ne spada u takmičarske festivale nije spriječila neke od najvećih zvijezda šou biznisa da se prošetaju crvenim tepihom u Londonu. U dvije oktobarske nedelje koliko traje ova fešta, Madona je predstavila svoj prvenac “W.E.”, Džordž Kluni novi rediteljski poduhvat “Martovske ide”, a Vigo Mortensen je pozdravio publiku predstavljajući Kronenbergov “Opasan metod”. Vensan Kasel je oduševio londonske gledaoce ulogama u pomenutom Kronenbergovom ostvarenju, ali i u “Monahu” Dominika Mola.

Ove zvijezde su prisustvom pokazale da je Londonski festival jedan od najvažnijih revijskih festivala koji u dvije nedelje trajanja predstavlja nova filmska ostvarenja iz cijelog svijeta.

Pored ovih naslova prikazanih u sekciji Gala premijera, brojni drugi i uglavnom holivudski hitovi, obogatili su ovaj najpopularniji dio festivala. Smotru je otvorio novi film Brazilca Fernanda Mireleša “360”, u kojem glavne uloge tumače Rejčel Vajs, Džud Lou i Entoni Hopkins.

Drama “Anonimni” Rolanda Emeriha bavi se starom pričom da je Šekspirova djela napisao neki drugi pisac. U ovoj sekciji premijerno je prikazan i rediteljski prvenac Ralfa Fajnsa snimljen u Beogradu, rađen po “vjerovatno” Šekspirovom djelu - “Koriolan”.

Od filmova prikazanih u ovoj sekciji svakako bi trebalo izdvojiti i novi film Nanija Moretija “Imamo papu”. Moreti se u filmu pojavljuje u ulozi psihoanalitičara ateiste kojeg Vatikan upošljava da razriješi moralne dileme novoizabranog pape.

Pored ove, postoji i čitav niz sekcija koje predstavljaju pažljivo izabrane filmove iz cijelog svijeta. Cijela jedna sekcija bavi se isključivo francuskim filmom, od kojih je ove godine možda najintrigantniji francuski film bio “Jednog jutra” Žan-Marka Motua. Glavni junak je sredovječni bankar čije je radno mjesto ugroženo ekonomskom krizom. I dok glumci paradiraju filmom u utegnutim bankarskim odjelima kroz sterilne hodnike savremenih korporacija, tenzija nezadrživo kulja među radnicima različitih generacija i različitih shvatanja ekonomske etike. Dok se krug oko zaposlenih steže da se što više smanje troškovi kompanije, sukob među šefovima i podređenima je neizbježan.
Međutim, među francuskim filmovima bilo je i nekih koji su se bavili drugim temama. “Umjetnost ljubavi” Emanuela Morea je pariska komedija o ljubavi, preljubi i oproštaju, koja podjednako podsjeća na Erika Romera i Vudija Alena. Među francuskim filmovima mogao se naći i jedan za najmlađu publiku - novi animirani film Alena Ganjoa i Žan-Lup Felisiola “Život jedne mačke”.

Posebna sekcija je posvećena je i filmovima iz ostatka Evrope. Iz Njemačke je stigao triptih “Tri života”, sastavljen od tri igrana filma koji se mogu gledati nezavisno jedan od drugog, ali i kao jedna cjelina koja prikazuje život u malom njemačkom gradiću. U režiji tri prominentna reditelja “berlinske škole” – Kristofa Hohhauslera, Dominika Grafa i Kristijana Pecolda - ovaj triptih je znak da je njemački film ponovo u usponu.

Prijatna iznenađenja su stigla i iz Švedske. “The Black Power Mixtape 1967-1975” mladog reditelja Gorana Huga Olsona sastavljen je isključivo od arhivskog materijala nađenog u podrumima švedske nacionalne televizije. Reč je o prilozima snimljenim u SAD-u krajem šezdesetih koji govore o položaju Afroamerikanaca i o borbi Crnih pantera za njihova prava. Film uspješno ocrtava taj period istorije obilježen međurasnim tenzijama, ali govori i kako se sve to reflektovalo odnose Švedske i Amerike.

S druge strane, “One majmunice” Lise Ašan posmatra odnose među tinejdžerkama u malom švedskom mjestu. Ema je došljakinja koja traži svoje mjesto u novoj sredini i njen put ka prihvaćenosti otvara prostor za iznijansiranu dramu o odrastanju, koju mlada rediteljka prikazuje sa puno šarma i simpatije.

Mlade došljakinje su bile tema mnogih filmova, od kojih treba još izdvojiti španski “Uspavani glas” Benita Zambranoa. Mlada Pepita stiže iz malog sela u Andaluziji u Madrid 1940. godine da bi bila bliže svojoj trudnoj sestri koja je u zatvoru zbog komunističkih ubijeđenja. Film je brutalna osuda Frankovog režima čija je diktatorska surova priroda prikazana bez imalo zadrške. Glumica Maria Leon je za ulogu Pepite dobila prvu nagradu na festivalu u San Sebastianu.

Da novi talenti nisu u deficitu ni u Južnoj Americi svedoči debi Argentinca Pabla Đorđelija “Akacije” koji je osvojio mnoštvo nagrada na svjetskim festivalima, pa i na ovom.

Među ruskim filmovima svakako bi trebalo izdvojiti premijeru “Fausta” Aleksandra Sokurova koji je osvojio prvu nagradu u Veneciji. Pažnju publike su privukli i “Portret u sumrak” Angeline Nikonove, te “Elena” nekadašnjeg venecijanskog pobjednika Andreja Zvjaginjceva. Nova komedija Libanke Nadine Labaki “A gdje ćemo sad” uspijeva da sa veoma ozbiljnom socijalno-političkom temom pomiri afričku (specifično egipatsku) ideju da svaki film mora biti mjuzikl.

Uključujući nove filmove sa Dalekog istoka, iz Australije, Afrike i Azije, ovogodišnji Londonski filmski festival je pokrio najširi spektar svjetske produkcije. Kao i u proteklih godina, nije prikazan nijedan film iz bivše Jugoslavije. Za utjehu, vrijedi spomenuti da su u sekciji posvećenoj eksperimentalnom filmu ove godine prikazana tri naslova o njujorškoj živoj legendi avangardnog filma – Litvancu Jonasa Mekasa. On u “Pričama neprospavanih noći” razgovara sa mnogim poznatim artistima, među kojima je i prostora Marina Abramović.

Festival se završio u četvrtak 27. oktobra premijerom britanskog filma “Duboko plavo more” Terensa Dejvisa, koji govori o Londonu u gladnim godinama poslije Drugog svjetskog rata. Ralf Fajns i Dejvid Kronenberg postali su počasni članovi Britanskog filmskog instituta koji organizuje festival, za čije 55. izdanje je karte kupilo 130.000 gledalaca.

LFF ranije:

• 2010.
• 2007.
• 2004