Pop će da se pojede

Hitu je odzvonilo. Online piraterija od Napstera naovamo uvela nas je u rajski vrt izbora. Preko interneta smo ušli u eru muzičkih niša koje su isključivo stvar našeg ukusa i izbora. Sa ekonomijom i kulturom mainstream hitova je svršeno, revoluciju smo odgledali na YouTubeu, a nova gerila nam dolazi iz spavaće sobe.

Pop će izjesti sam sebe, iliti izvorno „Pop Will Eat Itself“, kako kaže novinar NME-ja David Quantick, po čijoj teoriji popularna muzika konstantno u loopu reciklira dobre ideje. Da li je savršeni hit moguće napraviti kombinujući već postojeće pjesme?

Remiksovanje i miješanje svega i svačega, često ranije supkulturno nespojivih elemenata, rodilo je fenomen mješavina – mashup. Ono što karakteriše Mashup (ili bastard pop) muziku jeste kombinovanje vokala s jedne, i instrumentala s druge pjesme, što u kućnoj produkciji stvara novi autentični hit nastao kombinovanjem Madonne i Sex Pistolsa, Beatlesa i Black Eyed Peasa, Gwen Stefani i Front 242.

Prvo su hipici isfurali da si ti ono što kušaš. Kasnije te je definisalo ono što slušaš, dok je u današnje vrijeme poistovjećivanje omladine samo sa jednom supkulturom stvar prošlosti i zaostalosti. Mashup producenti ovo često dovode do apsurda, pa je tako Nirvanina himna Smells Like Teen Spirit, koja je početkom 90-ih imala jedno značenje, danas u mashup interpretaciji odlična podloga za vokale iz pjesama Destiny’s Child, Britney Spears, NWA, Seana Paula, Blura, Michaela Jacksona i Marry J. Blige.

Kao najveći agregat obilja muzičkog stvaralaštva od CD-a naovamo, internet je uticao na drastično pomjeranje ukusa konzumenta prema do juče nepoznatim i marginalnim žanrovima. Atomi i bajtovi, offline i online, fizički i virtuelni svijet. Ovo i još štošta korisno pojašnjava glavni urednik časopisa Wired Chris Anderson u The Long Tail, knjizi o tržišnim nišama koja je (ironično) postala bestseler.

Anderson to objašnjava na primjeru house muzike. Odgovarajući na pitanje zašto house muzičari rade pod tako velikim brojem različitih imena, on kaže da je svaka etiketa i podetiketa, u stvari, oznaka za specifičan žanr (npr. electro house), koji se dalje grana u nedogled i stvara nove žanrove i izvođače koje je danas više nemoguće izbrojati.

Ne tako davno, do nove muzike se moglo doći na samo nekoliko provjerenih načina. Aktuelna vizija dijeljenja svega i svačega preko široko dostupne jeftine kućne tehnologije uz obaveznu internet konekciju stub je remix-mashup kulture. Dilovanje digitalne muzike cvjeta preko P2P mreža, a Last.FM i Pandora još jednom dokazuju da je radio besmrtan. Prosječan konzument iz online generacije 18-34 sve manje pravi granicu između ova dva svijeta, ali upravo sa aspekta prodavca virtuelna polica je okosnica poslovnih modela kompanija kao što su Amazon (knjige), Netflix (DVD rentiranje), iTunes i Rhapsody (muzika).

Precima žanra se smatraju The KLF s kraja 80-ih, iako Wikipedia (još jedan produkt mashup kulture) kaže da prvi bastard pop singl potiče iz 1956. Autori su Bill Buchanan and Dickie Goodman, a stvar se zvala The Flying Saucer. Žanr postaje popularan 2001. godine remiksom A Stroke of Genie-us Freelance Hellraisera, na kom su spojeni The Strokes i Christina Aguilera. Tehnički gledano, svaki mashup je, u stvari, remix.

The Strokes & Christina Aguilera: A Stroke Of Genie-us

Trebalo je da prođe 50 godina da produkcioni alati drastično pojeftine. Mogućnost stvaranja muzike i videa na jeftinim kućnim mašinama i internet kao glavni distribucioni kanal prethodili su pojavi mashupa kakvog znamo.

Freelance Hellraiser je takođe autor najboljeg bootlega ikad – Smells Like Booty – ispod koga su potpisani Rob Fusari, Beyonce, Faionte Moore, Stevie Nicks, Kurt Cobain, Dave Grohl i Krist Novoselic. Kao mashup hitovi iz ovog perioda prepoznatljivi su Begin To Spin Me Round (Jean Claude Ades, 2003), Being Nobody (Richard X, 2003), Can't Get Blue Monday Out Of My Head (Soulwax ili Kurtis Rush, 2002), Dreadlock Child (Soulwax, 2002), Rapture Riders (Go Home Productions, 2005), Crazy Logic (Arty Fufkin, 2006)... Njegov najveći uspeh je remiks pesama Paula McCartneyja s njegovog albuma Maybe I'm Amazed (1970).

Rick Rubin je 1986. spojio Run DMC i Aerosmith. Walk This Way je bio prvi veliki hit u kom su spojeni rap i rock ’n’ roll: karijera Aerosmitha je revitalizovana, a rap se probio ka mainstreamu. Petnaestak godina kasnije na ovoj formuli muzička industrija je bazirala produkciju hitića nu-metal bendova.

Krajem 2006, saradnja između Masona i Princess Superstar izrodila je evropski klupski mashup hit Perfect Exceeder. MTV-jev doprinos ovoj kulturi u vidu MTV Mash-up pamtimo po sada već legendarnoj saradnji Slow My Bitch Up: Kylie Minogue vs. The Prodigy.

Kylie Minogue & The Prodigy: Slow My Bitch Up

Albumi belgijske electro braće Soulwax iz faze 2 Many DJs napravili su revoluciju u digitalnom remiksovanju. Običaj da izvođači nose nove pesme prvo na radio da bi osjetili puls publike odlazi u prošlost, a muzika se prvo testira iza zatvorenih vrata online grupa koje sačinjavaju odabrane face sabrane worldwide. Odgovarajući mashup-wannabe-hit prati isto tako u sobnoj produkciji snimljen spot, koji se odmah pušta na YouTube.

MySpace su još kad-ikad preplavili pozeri svih boja i ljudi iz marketinga i PR-a sa svojim vitalnim forama. Rulja je zatim našla utočište na Facebooku, za koji se tvrdi da je upravo na izdisaju. Omiljeno pitanje ljudi iz šou biznisa jeste – ko je sledeći? U međuvremenu, Mreža vrvi od muzičkih kolonija u digitalnom podzemlju: Fuzz, Eventful, GroupieTunes, iLike, Mog, Finetune, i tako dalje, dodaj dot-com na svaki naziv.

Madonna sa Confessions on a Dance Floor daje doprinos mashup kulturi albumom koji ponovo u mainstream vraća zaboravljeni neprekidni DJ mix format. Njeno semplovanje Abbe je bastard-pop momenat, mada debelo plaćen. Podsjećanja radi, 2 Many DJs su jurili autorska prava za 45 pjesama skoro dvije godine da bi mogli legalno da distribuiraju samo jedan album! Riječ je o albumu As Heard On Radio Soulwax Pt. 2. Preostalih 11 albuma zajedno s neizostavnim Essential Mixom u trajanju između 53 i 93 minuta, haraju internet podzemljem. Tačan broj njihovih mixeva niko precizno ne zna.

Nekoliko poslednjih godina objavljuje se dobra underground kompilacija Best of Bootie, sa presjekom aktuelne godišnje scene. Izdavačka kuća EMI je, zajedno sa 2 Many DJs, albumom Mashed (2007) izvukla pravac iz ilegale. Loš odabir producenta je sigurno i klica fijaska.

Ostala albumska mashup ostvarenja su po pravilu prilično promašeni konceptualni albumi. The Grey Album je nastao isključivim korišćenjem semplova sa Bijelog albuma Beatlesa i Crnog albuma Jay-Z-ja, zatim The Beatles u kombinacijama sa The Beach Boys i Beastie Boys, te albumi The Kleptones i Girl Talk, spadaju u red ostvarenja koja su daleko od slušljivog i završavaju na razini konceptualnog eksperimenta.

Neki od mashup hitova našli su se kasnije u sklopu oficijelnih Greatest Hits, odnosno na B-stranama remiks izdanja muzičara kao što su Blondie i Kylie Minogue. I aktuelna trka za predsedničke kandidate na predstojećim izborima u Americi ima svoj mashup biser.

Simpatizeri (čitaj PR agencije) prave mashupe ubacujući semplove iz političkih govora svojih miljenika. Mashup-charts.com je dobar i aktuelan sajt koji donosi liste novih mashup izdanja s pratećim videom.