"Jazz": Od Nju Orleansa do danas

Do 1. novembra u 18:00 i 20:00 u Domu omladine je na programu dokumentarna serija Jazz, kao prateći program ovogodišnjeg Beogradskog jazz festivala.

Jazz (SAD, 2001), reditelja Kena Burnsa, nudi sveobuhvatan uvid u istoriju jazz muzike u deset dvočasovnih epizoda.

Sa preko 70 intervjua, 500 pesama, 2500 fotografija i 2000 istorijskih snimaka, ona predstavlja jedan od najambicioznijih dokumentarnih serijala na temu jazza ikad snimljenih, prateći istoriju jazza od njenih početaka u zagušljivim klubovima Nju Orleansa, preko ere bebopa i free jazza, do fusiona.

Ken Burns je proslavljeni američki dokumentarista, poznat po ambicioznim projektima koji se bave različitim aspektima američke istorije.

Njegove TV serije The Civil War (1990), Baseball (1994), Jazz (2001) i The War (2007) postigle su ogroman komercijalni i umetnički uspeh.

Juče su prikazane epizode Gumbo - počeci do 1917 i The Gift – 1917-1924, a slede:
 

• 18h Our Language, 1924–1929 (sreda)

Popularnost novog stila postaje sve veća, u centar pažnje dolaze vokalni izvođači i njihov jedinstveni stil. Pre svih tu je Bessie Smith, "kraljica bluza". Po prvi put pojavljuju se i bele zvezde jazzza - Bix Beiderbecke, Benny Goodman, Arte Shaw... Duke Ellington svira u slavnom Cotton Clubu...
 

• 20h The True Welcome, 1929–1934

Klasično "zlatno" doba razvoja jazza poklapa se sa početkom velike ekonomske krize, najgore koju je svet ikada upoznao... Prestonica jazza je bez ikakve sumnje Njujork – na Brodveju svira Louis Armstrong, u Harlemu svoj stil promoviše Chik Webb, po klubovima grada muziciraju pijanisti Art Tatum i Fats Waller... Ali tek će Duke Ellington probiti sve rasne i muzičke barijere i dovesti jazz do nivoa prave umetnosti...
 

• 18 h Swing: Pure Pleasure, 1935–1937 (četvrtak)

Što ekonomska kriza postaje dublja to jazz i njegova popularnost postaje veća... Stvoren je novi stil – swing. Osvojena je tinejdžerska publika koja u novim, uzbudljivim ritmovima i vrtoglavom plesu traži uočište od sive svakodnevnice. Ovo je vreme kad karijeru počinje najveća ženska jazz zvezda svih vremena Billie Holliday. To je vreme i velikih orkestra koje predvode Glenn Miller, Arte Shaw, Tommey Dorsey...
 

• 20h Swing: The Velocity of Celebration, 1937-1939

Swing i dalje drži primat, ali novi zvuk dolazi iz Kanzas Sitija – Count Basie i njegov bend obeležavaju period. Benney Goodman po prvi put nastupa u Carnegie Hallu, do tada rezervisanom samo za klasičnu muziku. Po prvi put javno nastupaju zajedno beli i crni muzičari – ne bez oštrih protesta konzervativnih snaga. To su godine kada mlada pevačica pravi prve korake u jednoj od najblistavijih karijera svih vremena, biće poznata pod imenom Ella Fitzgerald.
 

• 18h Dedicated to Chaos, 1940–1945 (petak)

Jazz nikad nije bio popularniji. Postaje simbol kako otpora nacizmu (zabranjen je u porobljenoj Evropi), tako i otpora afro-amerikanaca koji se bore protiv rasne segregacije u svim vidovima života. Sva velika imena doživljavaju trijumfe u ovom periodu – Glenn Miller i Artie Shaw sviraju za američke trupe, Ellington ispisuje svoja najambicioznija dela ali najzanimljivija muzika nastaje u malim klubovima Harlema – tu stviraju buduće zvezde: Dizzy Gillespie, Charlie Parker... Nastaje "bebop" i jazz više nikad neće biti isti...
 

• 20h Risk, 1945-1955

"Bebop" stil dobro odslikava neurotičnu tenziju hladnoratovske atmosfere u kojoj živi Amerika 50-ih. Charlie Parker je najveća zvezda, ali tu su i Dizzy Gillespie, Thelonious Monk, zatim Dave Buberck, koji meša jazz sa klasikom i najzad novo ime koje će razviti svoj samosvojni stil – Miles Davis.
 

• 18h The Adventure, 1956–1960 (subota)

Jedna epoha se definitivno završava i dojučerašnji heroji definitivno prelaze u istoriju. Ali počinje vreme novih eksperimenata i pomeranja granica – Sonny Rollins, Sarah Vaughan, Art Blakey, Gil Evans i naravno Miles Davis definišu zvuk novog doba. Ali najveća promena tek dolazi. Ornette Coleman izaziva sve svojim novim zvukom koji jednostavno naziva "free jazz"...
 

• 20h A Masterpiece by Midnight, 1960 - do danas

Dekade u kojima se sve menja. Jazz se konstituiše kao poseban muzički stil, kritičari ga i dele po "školama" i "stilovima". Uticaji se prožimaju i komplikuju – rock, etno, klasika – nastaje fusion. Heroji ovog doba su bez sumnje John Coltrane i Miles Davis, ali tu su i avangardniji umetnici poput Dextera Gordona i Wyntona Marsalisa... Jazz se potvrđuje kao neobično vitalan muzički pravac koji neprestano inspiriše nove generacije umetnika.

Serija se prikazuje u sali na I spratu DOB-a; sve epizode su na engleskom jeziku, bez prevoda.

Ulaz je besplatan.